Podcast “Nowe opowieści”
Odcinek numer 1 pod tytułem “Nowe opowieści o partnerstwie”.
W tym odcinku rozmawiają:
- Filip Komajda - z Ośrodka Kultury imienia Cypriana Kamila Norwida w Krakowie
- Katarzyna Szczęśniak - z ARTzony Ośrodka Kultury imienia Cypriana Kamila Norwida w Krakowie
- Justyna Mikoś - z Teatru Ludowego w Krakowie
- Paweł Kalina - z Ośrodka Kultury Kraków-Nowa Huta
Wyjaśniamy:
“Nowe opowieści” - pisane w cudzysłowiu oznacza nazwę podcastu
Nowe opowieści - pisane bez cudzysłowu oznacza temat przewodni NieKongresu Animatorów i Animatorek Kultury 2025
Feedback - słowo w języku angielskim, po polsku oznacza "informację zwrotną" lub "opinię zwrotną.
Rezyliencja - to zdolność do radzenia sobie ze stresem, trudnymi sytuacjami i przeciwnościami losu, a także zdolność do szybkiego powrotu do równowagi po ich doświadczeniu.
LARP - z angielskiego Live Action Role-Playing, po polsku Gra fabularna na żywo
Consent – słowo w języku angielskim, po polsku oznacza zgodę, pozwolenie na coś
Transkrypcja nagrania:
[Dźwięk w tle: spokojna muzyka grana na kontrabasie]
[Męski głos] Nowe opowieści. Oficjalny podcast Niekongresu Animatorów i Animatorek Kultury 2025. Kraków Nowa Huta.
[Koniec muzyki]
Filip Komajda
Dzień dobry. Witam serdecznie. Witam serdecznie w podcaście “Nowe opowieści”, czyli oficjalnym podcaście NieKongresu Animatorów i Animatorek Kultury 2025 w Krakowie, w Nowej Hucie. Ja nazywam się Filip Komajda. Jestem pracownikiem Ośrodka Kultury Norwida w Krakowie i tak, NieKongres ma swój podcast.
Zanim przejdziemy do pierwszego odcinka naszego podcastu i zaproszę was do wysłuchania rozmowy, chciałbym opowiedzieć pokrótce, czym te nasze spotkania będą. I czego Wy, jako uczestnicy NieKongresu, pracownicy i pracowniczki kultury, czy po prostu sympatycy i sympatyczki animacji kultury możecie się spodziewać.
Korespondując z tematem tegorocznej edycji, podcast ma na celu zadać odpowiednie pytania oraz uzyskać odpowiedzi dotyczące współczesnych problemów pracowników i pracowniczek kultury. Będą to rozmowy z osobami odpowiedzialnymi za organizację NieKongresu, animatorkami i animatorami kultury, a także z Wami. Podczas wydarzenia będziemy nagrywali rozmowy z uczestnikami i uczestniczkami oraz tworzyć podsumowanie z każdego dnia NieKongresu. Poskutkuje to codziennym porannym odcinkiem. Wszystko po to, by przy porannej kawie lub pobudzającym spacerze, można było założyć słuchawki i wprowadzić się w odpowiednio w dzień. A także posłuchać, jak tam było wczoraj. “Nowe opowieści” nie skończą się z dniem zakończenia imprezy. Po wszystkim czekają na Was rozmowy z niezwykłymi gośćmi ze świata kultury, gdzie zgłębimy się w tematy poruszane na NieKongresie. A także odkryjemy osobistości i narzędzia, które mogą przydać się animatorom i animatorom kultury obecnie.
Drodzy, cieszę się na nasze spotkania. Mam nadzieję, że będziemy się słyszeć. Obserwujcie profil Ośrodka Kultury Norwida na Spotify, a przede wszystkim dodajcie do ulubionych podcast “Nowe opowieści”. Żeby żaden odcinek podczas NieKongresu, ale także po nim, Wam nie umknął.
Za chwilę wysłuchacie rozmowy z reprezentantami i reprezentantkami większości instytucji, które wchodzą w skład nowohuckiej koalicji partnerskiej organizującej NieKongres. Nie udało się porozmawiać z każdym z partnerów. Dlatego chciałbym teraz wymienić wszystkich organizatorów NieKongresu, ponieważ proceder, w którym tak wiele podmiotów jest zaangażowanych w organizację NieKongresu, jeszcze nie miał miejsca. Więc z dumą, chciałbym w imieniu wszystkich organizatorów pochwalić się, kto za tym stoi. Od początku: Wydział Kultury Urzędu Miasta Krakowa, Ogólnopolskie Zrzeszenie Animatorów i Animatorek Kultury Forum Kraków, Narodowe Centrum Kultury w Warszawie, Ośrodek Kultury Norwida w Krakowie, który jest liderem w partnerstwie koalicji nowohuckich instytucji kultury, pracujących nad realizacją NieKongresu. A w jej skład również wchodzą: Ośrodek Kultury Kraków-Nowa Huta, Nowohuckie Centrum Kultury w Krakowie, Teatr Ludowy w Krakowie, Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie. Jak widać, partnerstwo jest liczne, jest bogate, jest różnorodne. Tymczasem zapraszam Państwa do odsłuchu pierwszego odcinka podcastu “Nowe opowieści”.
[spokojna muzyka grana na kontrabasie]
Filip Komajda
Dzień dobry. Dziewiąta rano, słyszymy się w pierwszym odcinku podcastu “Nowe opowieści”. Razem ze mną reprezentanci i reprezentantki większości instytucji, które wchodzą w skład nowohuckiej koalicji partnerskiej organizującej NieKongres Animatorów i Animatorek Kultury 2025. Katarzyna Szczęśniak, ARTzona Ośrodek Kultury Norwida.
Katarzyna Szczęśniak
Hej.
Filip Komajda
Justyna Mikoś, Teatr Ludowy.
Justyna Mikoś
Dzień dobry.
Filip Komajda
Paweł Kalina, Ośrodek Kultury Kraków-Nowa Huta.
Paweł Kalina
Cześć.
Filip Komajda
Cześć Wam. Fajnie, że się spotkaliśmy. Będziemy dzisiaj rozmawiać o kilku rzeczach związanych z ideą i programem naszego NieKongresu. Po co się spotkaliśmy? Chcemy zbiorczo porozmawiać w dzisiejszym podcaście o NieKongresie, a dokładnie o jego idei i programie. Jesteśmy w gronie, które przez wiele miesięcy pracowało, by stworzyć linię koncepcyjną i program, zaopiekować wydarzenie pod kątem dostępności, zielonego standardu i logistyki. NieKongres to wielowątkowa opowieść, która w naszym nowohuckim wydaniu nie ma precedensu w poprzednich edycjach. Tym samym stanowi zupełnie nowy rozdział w historii tego wydarzenia. Zawiązały się różne zespoły odpowiadające między innymi za program, promocję i komunikację, dostępność, zielony standard wydarzenia.
Dzisiaj chcielibyśmy wejść razem w głąb naszego tematu - Nowe opowieści. Tak pięknie to brzmi. CHcemy opowiedzieć o tym, co na Was słuchaczy czeka już w przyszłym tygodniu i jak do tego doszło.
Słuchajcie, chciałbym zadać Wam wszystkim to pytanie. Czytając opisy koncepcji tegorocznego NieKongresu, możemy powiedzieć, że Nowe opowieści to poszukiwanie nowych kompetencji animatorów i animatorek, eksplorowanie odważnych i innowatorskich rozwiązań w kulturze, często poza mainstreamem, nauka mniej polaryzującej komunikacji czy rozmawianie o granicach - też swoich. Ale także uczenie się, jak radzić sobie z trudnościami.
I mam do Was takie pytanie. Czym są dla Was Nowe opowieści, mając na uwadze wyzwania instytucji, którą reprezentujecie. Wyzwania Wasze, jako animatorów i animatorki?
Paweł Kalina
Dobrze. To ja mogę się podzielić taką refleksją - z punktu widzenia przede wszystkim osoby, która miała przyjemność w całym zespole programowym, prawie od samego początku uczestniczyć, z ramienia Ośrodka Kultury Kraków-Nowa Huta. I myślę, że z tej perspektywy, przede wszystkim mogę coś o tym powiedzieć. Bo zdecydowanie - na pewno dla nas - myślę, że dla innych partnerów też, to zdecydowanie w ogóle sam proces twórczy to były po prostu Nowe opowieści i nowe wyzwania. Ale bardzo ciekawe, gdyż myślę, że od samego początku uczyliśmy się w ogóle współpracy między sobą, podczas programowania tego NieKongresu. To naprawdę jest grono bardzo różnych instytucji. Bo i mamy przecież teatry, i mamy ośrodki kultury w tym - w tej pięknie nazwanej partnerów NieKongresu. I sam proces programowania tego NieKongresu był niesamowitą przygodą, żeby coś wspólnie stworzyć. Dlatego myślę, stąd też również pojawiła się ta liczba mnoga w tych Nowych opowieściach. Bo wyszliśmy chyba naprawdę od samego początku. Od różnych, różnych aspektów, które interesowały każdego z nas, i każdą z nas, troszkę z naszego podwórka, na którym działamy bezpośrednio w Nowej Hucie. Tutaj się pojawił kontekst kryzysu i kryzysów i różnych konfliktów. Też był jeden z takich tematów. Jeden z tematów to było właśnie peryferia i centra. Bo przecież nasze instytucje kultury mieszczą się również w centrum Nowej Huty, ale także i na peryferiach tej Nowej Huty. A w ogóle cała Nowa Huta jest takim swoistego rodzaju odczarowywanym dopiero peryferium Krakowa. I to jest takie piękne. Że to wszystko się tak ładnie złączyło. I udało się wspólnie stworzyć właśnie te Nowe opowieści.
Katarzyna Szczęśniak
Jakby dodam do, wypowiedzi Pawła jeszcze taki wątek. Bo zgadzam się w stu procentach, że to jest jakaś Nowa opowieść. O tym co się dzieje tutaj między nami, między partnerami. Bo jakby temat Nowe opowieści dotyczy tego, czym są, jakie są i jakie tworzymy Nowe opowieści dla animacji kultury i że szukamy tych dobrych opowieści dla animacji kultury. Trochę myśląc o przeszłości, myśląc o tym, co było, konfrontując się z tą przeszłością i z trudnymi sytuacjami, z kryzysami, konfliktami i tak dalej. Ale wychylając się trochę w przyszłość. No i poszukując cały czas tych Nowych opowieści. Jakby ta zmienność i ta konieczność konfrontacji, jakby jest tutaj bardzo silna i obecna. I to nam wyszło podczas naszych spotkań programowych, podczas warsztatów wydobywczych. Od tego zaczynaliśmy. Tak powstały Nowe opowieści.
Natomiast jeśli chodzi o to, co powiedział Paweł, to w stu procentach zgadzam się. Jest to jakaś Nowa opowieść o naszym partnerstwie, tutaj nowohuckim. Bo jakby ta sytuacja jeszcze nigdy się między nami tak na serio, na poważnie nie wydarzyła. W sensie mieliśmy różne partnerstwa i różne współprace między instytucjami. Natomiast ta jest wyjątkowa pod tym względem, ponieważ trwa już bardzo, bardzo długo. Jest zaangażowanych w to kilka instytucji. Działamy wspólnie i programujemy wspólnie, wymyślamy wspólnie. I to, co mamy teraz, jest wypadkową tego, co wszyscy włożyliśmy do NieKongresu. Też konfrontując nasze możliwości. Czasem kompromisowo zgadzając się na coś, że może być. Albo nie może się wydarzyć, ponieważ nie damy rady, nie udźwigniemy tego. Bądź jakby w tym, w tej historii, to się nie zmieści. Do tego wszystkiego dołączyliśmy też te opowieści, które zostały nam przyniesione przez osoby działające aktywnie w Nowej Hucie lub organizacje pozarządowe, aktywistów, aktywistki. Bo też tutaj, wspólnie się z tymi osobami spotykaliśmy na początku naszego programowania. I też zbieraliśmy różne wątki, które do tych Nowych opowieści, do tego woreczka Nowych opowieści dorzucaliśmy. Stąd program.
I ja tak sobie jeszcze myślę o tym, że te Nowe opowieści - tak już kończąc - to jest też taka fajna historia. Bo zapytałeś o to, czym są Nowe opowieści dla naszych instytucji, patrząc na nasze instytucje. Więc te Nowe opowieści, to jest bardzo ważna historia też dla naszego zespołu Ośrodka Kultury Norwida. Bo jest to jakaś Nowa opowieść o naszym zespole. To, jak pracujemy od ponad roku. Przez ostatnie kilka miesięcy pracujemy w zespołach i w różnych grupach roboczych zajmujących się NieKongresem i jego różnymi cząstkami. Właśnie od logistyki przez sprawy organizacyjne, techniczne, informatyczne, dostępnościowe, promocyjne. Jak dzielimy się zadaniami i co wypracowaliśmy przez ten, przez te ostatnie miesiące. To jest bardzo ważna opowieść dla naszego zespołu i mam nadzieję, że długo w nas zostanie, chociaż jesteśmy już bardzo zmęczeni. Ale że zostanie w nas ta satysfakcja z tego, że zrobiliśmy to wspólnie i że zrobiliśmy to wspólnymi siłami. Że to nie jest tak, jak to często bywa w wielu przypadkach, że jest jedna, dwie, trzy osoby, które ciągną na swoich barkach wszystko. Tutaj jesteśmy naprawdę super hiper podzieleni. I to jest, myślę, taka wartość, którą niesie NieKongres dla nas, dla naszej instytucji bardzo dużo.
Filip Komajda
A przypomnij mi. Czyli w tym partnerstwie nowohuckim, ile już trwa praca nad całością NieKongresu? Bo to też myślę, że warto wspomnieć.
Katarzyna Szczęśniak
Myśmy zaczynali w czerwcu ubiegłego roku. Zaczynaliśmy powolutku. Najpierw od tego, że sprawdziliśmy, jak to było na poprzednich NieKongresach. Wzięliśmy na warsztat wszystkie poprzednie ewaluacje z poprzednich pięciu NieKongresów. Sprawdziliśmy, co pozostawili nam organizatorzy i organizatorki poprzednich NieKongresów. Zrobiliśmy sobie z tego krótki raport. Wyciągając potrzeby, ale też problemy, które wynikały przy organizacji poprzednich NieKongresów. No i jakby, mając to, weszliśmy w etap i w ten proces programowania już mniej więcej tak od września.
I wtedy zaczynaliśmy od kolejnych warsztatów wydobywczych, partnerskich. Też właśnie tych, wciągających te organizacje pozarządowe, nasz zespół Ośrodka Kultury Norwida. Bo też mieliśmy taki wspólny warsztat wydobywczy. No i jakby zbierając to wszystko, w ten właśnie jeden niekongresowy woreczek, budowaliśmy sobie to, co później i co teraz w zasadzie będzie się działo.
Filip Komajda
No to jest niesamowite, że pod jednym względem faktycznie, zespolenie się tych wszystkich instytucji kultury nowohuckich pierwszy raz się zdarza na taką skalę. A do tego właśnie trwa już rok, tak? I to jest ogromna, ogromna ilość czasu. Kiedy to wszystko jest dalej za sobą i idzie do przodu.
Jeszcze Justyna, prosiłbym Cię właśnie o parę słów o Nowych opowieściach od ciebie.
Justyna Mikoś
Dla Teatru Ludowego - to w moim odczuciu - wartością tego całego procesu programowania jest przede wszystkim to, że myśmy się tu poznali po prostu w ramach instytucji. Teatr ma taką specyfikę - może to nieprecyzyjnie wyrażę - ale takiej pewnej koturnowości. I takiej, takiej, no sceniczności. W tym sensie, że zapraszamy widza, ale jakby nie od kuchni, tylko przedstawiamy mu coś pięknego i przygotowanego. A tutaj jakby wartością - w moim odczuciu - jest ta praca, którą wykonujemy tutaj jako… jako ekipa kilku instytucji kultury z Nowej Huty. No ja osobiście w ogóle super, że poznałam osoby, które tworzą tutaj kulturę jakby w dzielnicy.
A jeżeli chodzi o same Nowe opowieści, to się to wpisuje jakby też w nasze działania i w samą ideę Teatralnego Instytutu Młodych. Który poszukuje nowych wartości, jakie mógłby nieść teatr dla młodych, młodych dorosłych, dla młodzieży, która już gdzieś wyszła z repertuaru dziecięcych opowieści, dziecięcych bajek. Też tutaj jakby wchodzą kwestie nowych technologii, zastosowania jakiś właśnie tego typu opowieści w naszej pracy teatralnej. No i myślę, że tutaj właśnie te działania, które też proponujemy - dyskusje, które będą się odbywały w Teatralnym Instytucie Młodych - wpisują się jakby w ten pomysł i nasze poszukiwania jako instytucji.
Filip Komajda
To jest bardzo cenne, co mówisz, bo ta perspektywa teatru jest na pewno inna niż ośrodka kultury. Bo faktycznie. W samym działaniu stricte teatru, no to mamy repertuar. Jest właśnie przedstawianie i tej stricte animacji jeszcze tam dużo nie ma. I myślę, że Teatralny Instytut Młodych, piękny nowy budynek, który ma ogromny potencjał, może być właśnie faktycznie taką Nową opowieścią Teatru Ludowego. Właśnie o animacji. I w prowadzeniu z sytuacją, gdzie teatr właśnie będzie mógł faktycznie, już nie tylko być instytucją kultury, ale… ale już jednoczyć sobie tą animację kultury, właśnie kierując się do młodzieży. Czyli bardzo palącej grupy, która potrzebuje teraz właśnie tej oferty
Justyna Mikoś
Palącej i takiej - wydaje mi się - trochę niezaopiekowanej przez teatr. Przede wszystkim takiej, gdzieś pomijanej często. Wydaje mi się, że cały czas poszukujemy tutaj jakiegoś naszego pomysłu, programu. Też w teatrze wydaje się… wydaje mi się, że brakuje tej takiej jakby bieżącej ewaluacji naszego działania. Widz przychodzi, wychodzi i trochę nie mamy feedbacku jakby na bieżąco. Inaczej jak w takich działaniach tutaj warsztatowych, które mają na przykład w doświadczeniu ośrodki kultury. I to jest cenne przy NieKongresie, że gdzieś uzyskamy ten feedback chyba w miarę szybko.
Paweł Kalina
Ja sobie tak słucham tego wszystkiego, co mówimy o tych nie opowieściach, Nowych opowieściach z takiego zaplecza naszego organizacyjnego. I sobie myślę, że dla animatorów i animatorek, które do nas przyjadą tu do Nowej Huty, myślę… że to jest bardzo ciekawa perspektywa. Ale mam nadzieję też, że tą perspektywę zobaczą po prostu w tych wszystkich wydarzeniach, które będą przez te trzy dni. Bo tak jak tu mówimy. Rzeczywiście chcemy chyba przedstawić tą różnorodność, właśnie też w programie, to jak w jak różnych miejscach będziemy się spotykać. Bo to przecież faktycznie będą i teatry i będą małe salki w ośrodkach kultury. I większe salki w ośrodkach kultury i łąki, przestrzenie zielone. No po prostu całe spektrum Nowej Huty. I tej różnorodności naszej, która mam nadzieję, że tu wybrzmiewa w tych naszych opowieściach o zapleczu. Będzie też dostępna właśnie dla odwiedzających nas uczestników i uczestniczek.
Filip Komajda
Super. Dziękuję wam za Wasze odpowiedzi. Chciałbym przejść dalej. Bo nasz program, jak też myślę, że każdy, kto już się rejestrowała, też to dostrzegł, dzieli się na trzy ścieżki programowe. Centrum i Peryferia, Konflikty i Konfrontacje, Kompetencje i Adaptacje. To są piękne słowa. I teraz zastanawiam się, jak te ścieżki NieKongresu budują program i na czym polega ten podział?
I tutaj kieruję swoje pytanie do Kasi. Jakbyś mogła właśnie nam wstępnie odpowiedzieć, ale resztę też zapraszam do odpowiedzi.
Katarzyna Szczęśniak
A zatem tak, mamy trzy ścieżki programowe. Ścieżki programowe, które nam pozwalają i pomagają eksplorować temat Nowych opowieści. Te ścieżki programowe w zasadzie towarzyszą nam. Troszkę się zmieniały już od początku procesu programowania, bo już tam gdzieś się pojawiały na samym początku.
Mamy ścieżkę Centrum i Peryferia, Konflikty i Konfrontacje, Kompetencje i Adaptacje. W tych ścieżkach możecie wybierać między wykładami, warsztatami, spotkaniami, oprowadzaniami. No jest tam pełne spektrum różnych aktywności i działań. Nie jest tak, że jak się zapisujecie, trzeba uczestniczyć i należy uczestniczyć tylko w jednej ścieżce. Można sobie pomiędzy tymi ścieżkami dowolnie wybierać też, jeśli chodzi o aktywności. Więc tutaj od razu, to jest ważne i to trzeba zaznaczyć, że wybieramy między ścieżkami, różnymi warsztatami.
Natomiast jeśli, jeśli chodzi tak o Centrum i Peryferia, to głównie ja będę tak bardzo skrótowo opowiadać. Bo dużo by o wszystkich ścieżkach mówić i jeszcze pewnie byśmy nie wyczerpali tematu. Bo mieliśmy bardzo też długie dyskusje na ten temat przez kilka miesięcy: co chcemy w ścieżce zawrzeć, na jakich aktywnościach się skupić, na jakie potrzeby ta ścieżka ma odpowiedzieć i z czym się zmierzyć.
Jeśli chodzi o Centrum Peryferia, to tutaj głównie nam chodzi o trochę poszerzenie perspektyw na animację kultury. O eksplorację tych cząstek animacji kultury, które gdzieś są poza tym takim głównym nurtem. Poza mainstreamem animacji kultury. I jak sobie popatrzycie na program NieKongresu w ścieżce Centrum i Peryferia, no to znajdziecie takie aktywności, które gdzieś na to odpowiadają. Tutaj też odnajdziecie osoby albo twórców, twórczynie, którzy lub które działają na obrzeżach animacji kultury. I tu myślimy sobie tak trochę o tym w takim sensie geograficznym na obrzeżach, ale też branżowych. Że to niekoniecznie musi być tak jeden do jeden animacja kultury, jak to się nam kiedyś wydawało. Jakby poszerzamy sobie tę perspektywę. Tak całkowicie poszerzamy, żeby się uczyć, żeby opowiadać o nowych doświadczeniach. Hmm, no bo animacja to przede wszystkim ludzie i ich działania. Więc tutaj o tym opowiadamy w ścieżce Centrum i Peryferia.
Jeśli chodzi o Konflikty i o Konfrontacje, to ta ścieżka o takim trochę działaniu w obliczu trudnych sytuacji, też wymagających właśnie konfrontacji. Ścieżka, w której znajdziecie propozycję takiego praktycznego działania. Ale też poszukiwania przestrzeni do refleksji nad różnymi sytuacjami. Budowania takiej przestrzeni dialogu, takiego nieprzemocowego dialogu. Chodzi nam tutaj o to, żeby nauczyć się znaleźć, zmapować jakieś sytuacje, które można by było przyłożyć do naszych działań - tutaj mówię o uczestnikach i uczestniczkach NieKongresu - które nam pokażą jak łączyć, jak budować mosty, jak komunikować się w konflikcie. Na przykład jak komunikować się albo działać w sytuacji, kiedy mamy społeczność lokalną bardzo mocno, albo nawet nie mocno, ale po prostu spolaryzowaną. Jakby tutaj sobie takich różnych wątków szukamy i próbujemy sobie je rozgryźć.Po prostu. Tak po ludzku. No i trochę jest też o tym, jak szukać takich momentów, w których możemy znaleźć odrobinę wytchnienia, jak budować swoją własną odporność w takich trudnych sytuacjach. Więc w Konfliktach i Konfrontacjach - w tej ścieżce - znajdziecie właśnie może nie odpowiedzi na to, ale opowieści o tym. I właśnie to, można sobie spróbować przyłożyć do swoich własnych działań. Doświadczenie kogoś innego. Kogoś z zewnątrz. Kogoś, kto działa gdzie indziej. Być może będzie to dla Was, dla nas inspirujące i pomoże. Może da jakieś tropy. Wyznaczy jakieś ścieżki, że można to zrobić tak i tak.
Jeśli chodzi o Kompetencje i Adaptacje - tę trzecią ścieżkę - no to tutaj już trochę wychylamy się w przyszłość. Bo tutaj sobie myślimy o nowych trendach, o kompetencjach przyszłości. Tutaj zastanawiamy się nad tym, co przed nami. Wychylając się właśnie w przyszłość i próbujemy tak trochę przeanalizować i zrozumieć te rzeczy, które gdzieś pojawiają się w obszarze nowych trendów. Więc tutaj mamy sztuczną inteligencję, ale też mamy na przykład kryzysy uwagi. Mamy też poszukiwanie autentyczności i takiej bliskości relacji. I to nie jest tak, że w tej ścieżce myślimy tylko o tym, co nowe, co w przyszłości i opowiadamy o tym, co przyszłość nam przyniesie. Ale wychylając się w tę przyszłość, myślimy sobie o tym, jak działała animacja kultury kiedyś. Teraz to tak zabrzmiało, że kiedyś sto lat temu, ale nie w tym sensie. Jakby bardzo mocno też chcemy podkreślić to, że łączymy tę przeszłość. Przyszłość z przeszłością. Jakby nie odcinamy się. Próbujemy wyciągnąć też z przeszłości to, co jest dobre i to, co nam może pomóc, w myśleniu o przyszłości. Więc tak, tutaj też podkreślamy wartość odpoczynku. To jest fajne. Myślę, że na NieKongresie to warte podkreślenia. I stąd wszystkie aktywności wytchnieniowe, które pojawiają się poza tym głównym programem. Bo te może nie są ściśle i stricte ujęte w ścieżkach. Natomiast te wszystkie aktywności wytchnieniowe i wydarzenia dodatkowe, znajdziecie w programie - poza głównymi blokami programowymi.
Aktywności podzieliliśmy na bloki poranne, popołudniowe, te główne programowe. Natomiast te, które są przed i po, to są takie, w których można sobie odpocząć, zrelaksować się.
Filip Komajda
A od razu mi się przypomniały właśnie nasze warsztaty w Ośrodku Kultury Norwida, gdzie pracowaliśmy nad NieKongresem. I to było bardzo zabawne i dużo mówiące o potrzebach współczesnego animatora. Chyba z osiemdziesiąt procent propozycji programowych to były właśnie propozycje wytchnieniowe. Różne sfery i różne warsztaty właśnie dotyczyły tego. Więc myślę, że fajnie, że to też się znajdzie i te potrzeby na pewno będą spełnione.
Paweł Kalina
Ja tutaj tak chciałem zahaczyć trochę o to, co mówi Filip i też Katka, odnośnie tych nowych kompetencji i tej wytchnieniowości i relaksacji. Dla mnie to się tak pięknie też łączy z tymi wszystkimi innymi rzeczami. Czyli tym konfliktem, też konfrontacjami, peryferiami i centrum. Na przykład sporo będzie warsztatów takich związanych z AI, z przyszłością, z nowymi technologiami. Na które, miałem wrażenie patrząc na aplikację, że bardzo szybko się zapełniają miejsca. Ale też równie szybko, a nie wiem, czy nawet nie szybciej, zapełniły się miejsca właśnie na te wytchnieniowe i poranne aktywności związane z przyrodą, z naturą. I to jest dla mnie taki niesamowity kontrast trochę. który jakby może współistnieć ze sobą. Że mamy zarówno tą popularność tych nowych technologii, tego AI. I mamy popularność tych rzeczy. I również potrzebę chyba w takim razie tego wytchnienia i tej zielonej przestrzeni.
No a ja jeszcze… tak korzystając z tego, że jestem przy, przy mikrofonie, to nie mógłbym nie powiedzieć dla Ośrodka Kultury Kraków-Nowa Huta, bardzo ważna jest ta ścieżka Centrum i Peryferia. My jako ośrodek posiadamy naprawdę kilkanaście lokalizacji rozmieszczonych w bardzo różnych terenach Nowej Huty. Też również takich totalnie niedawno jeszcze będących terenami wiejskimi. Oczywiście, aż tak daleko Państwa nie możemy tam wszystkich zabrać. Natomiast będą takie aktywności - też właśnie w tych terenach peryferyjnych Nowej Huty - tam właśnie nie tylko w tej części totalnie zurbanizowanej. Ale myślę, że te Centrum i Peryferia faktycznie, tak jak Katka wspomniała, dotyczy zdecydowanie szerszego tematu niż tylko położenia geograficznego. Ale również przede wszystkim naszej gdzieś tam świadomości tego, co mamy w głowie. Jak myślimy w głowie w ogóle o centrach i o peryferiach, też animacji kultury. Nie wiem, czy tu się pojawią jakieś rzeczy, co jest bardziej, co jest mniej wartościowe. Oczywiście nie chcemy tego wartościować i do tego też będziemy zachęcać. I to jest też takie, takie piękne, że te rozważania na temat centrów i peryferia, i temat w ogóle każdej z tych ścieżek są tak wielowymiarowe i wielowątkowe.
Justyna Mikoś
No ale też łączące się w sumie. Bo myślę, że też tutaj jakby fajnym wspólnym mianownikiem jest Nowa Huta i wartości, które tutaj ze sobą niesie. Zasoby właśnie. Też różnorodność naszych działań jako instytucji partnerskich w tym NieKongresie. Akurat Teatr Ludowy tutaj proponuje dużo ze ścieżki programowej konfliktów, dyskusji dotyczących konfliktów na przykład. No tak.. tak skojarzyłam sobie, że w sumie proces twórczy w teatrze to też gdzieś właśnie czerpie z tego konfliktu. Jakiegoś takiego fermentu, żeby potem powstała właśnie ta wartość. I to piękno i estetyka, którą widzowie jakby dostają na scenie. I tutaj z jednej strony jest to jakby zasób i gdzieś nasza przetrenowana już forma działania. Ale też właśnie w konfrontacji tutaj z NieKongresem gdzieś właśnie będziemy, będziemy to zawieszać w formie dyskusji, co też jest ciekawe.
Filip Komajda
Tak, dziękuję Wam za zwrócenie uwagi na tak wiele aspektów. Słuchajcie, tak już powoli kończąc, chciałem Was jeszcze tak na koniec zapytać, o waszego faworyta programu. Jakieś wydarzenie, na które czekacie, nie możecie się doczekać. Wiem, że każdy z nas zaangażowany w organizację nie ma dużo możliwości, żeby uczestniczyć w wielu elementach programu. Ale może właśnie jest coś takiego, co już tutaj tupiecie nogami, że zaraz, zaraz będzie i na co szczególnie czekacie.
Paweł Kalina
Dobrze, to mogę powiedzieć. Ja rzeczywiście niestety nie będę mógł wziąć udziału akurat w tym, o czym chcę powiedzieć, przynajmniej jednej z tych rzeczy. Bo przepraszam, ale muszę powiedzieć dwa, bo to są tak dwa skrajne, skrajne wydarzenia podczas NieKongresu, ale tak fantastyczne dla mnie. Na szczęście, w jednym z nich miałem gdzieś tam kiedyś okazję uczestniczyć, w bardzo podobnym. I tutaj chodzi mi o warsztaty “Humor i Rezyliencja” w animacji kultury, które będą prowadzone tutaj przez Michała B rańka. Fantastyczna przygoda warsztatowa o tym, jak humor rozumiany zdecydowanie szerzej niż tylko śmiech, może wpłynąć, może budować tak naprawdę naszą rezyliencję. Tutaj tłumaczenie, na którym też toczą się spory różne. Czy to jest tylko i wyłącznie odporność kulturow. Ale rezyliencja też rozumiana jako coś takiego bardziej aktywnego, nie tylko pasywnie - pasywna odporność na różnego rodzaju kryzysy i różnego rodzaju wyzwania - ale także właśnie proaktywne działanie właśnie może poprzez humor. Piękna sprawa. A drugim takim wydarzeniem, osobiście bliskim mi, bo przy jednym z klubów Ośrodka Kultury Kraków-Nowa Huta, przy Klubie Jędruś, koncert zespołu Dirty Horns. To będzie w czwartek wieczorem. Myślę, że to jest taki ten wytchnieniowy element NieKongresu i zdecydowanie rozrywkowy. Ale koncert jest o tyle nietypowy, ponieważ będzie to koncert podwórkowy. Odbędzie się w takim bardzo nowohuckim klimacie, czyli na właśnie naszym nowohuckim podwóreku, na tle murala pięknego, kolorowego. Myślę, że warto przyjść. A kim jest Dirty Horns? No można sobie wpisać. Uczestniczyli w jakimś jednym z takich znanych show w telewizji.I do nas też tu przyjadą, żeby dla nas zagrać troszeczkę jazzu, troszeczkę takich znanych kawałeczków w ich unikatowym wydaniu.
Justyna Mikoś
Ja czekam na taneczny jam [śmiech] bo nie mam teraz przestrzeni za dużo na jakieś ruchowe działalności. I to jest to na co czekam. Natomiast też wydaje mi się, że fajną propozycją dla Was będzie gra teatralna, gra typu LARP, coś co jest niespotykane na krakowskim podwórku tutaj teatralnym. Można współtworzyć spektakl.
Filip Komajda
Super. A w jakim temacie gra?
Justyna Mikoś
Historii Nowej Huty i tutaj tego dziedzictwa naszej dzielnicy, więc myślę, że to będzie ciekawe. Będą kostiumy, będzie tutaj scenariusz, więc zapraszam do Teatralnego Instytutu Młodych.
Filip Komajda
Super.
Katarzyna Szczęśniak
To tak, jednym z moich faworytów jest aktywność wytchnieniowa, bo tak trochę jak Paweł mówi, te aktywności wytchnieniowe były bardzo ważne w procesie programowania. Moim faworytem wśród aktywności wytchnieniowych jest “Łąkowy budzik”. Aktywność, którą trochę zaryzykowaliśmy, programując i myśląc o niej, bo zaryzykowaliśmy z godziną. Postanowiliśmy ustalić czas na szóstą rano.
Filip Komajda
O matko.
Katarzyna Szczęśniak
Tak, szósta rano. Łąki Nowohuckie. Obserwacja ptaków. Kto by pomyślał [śmiech], że miejsca tak szybko się wyczerpią.
Filip Komajda
No teraz czy przyjdą? Wiesz, zobaczymy, czy wstaną, bo to zapisać się łatwo.
Katarzyna Szczęśniak
Wstanie. Tak, kto wstanie. W każdym razie myślę, że to jest jedna część z tych opowieści o Nowej Hucie i o Łąkach Nowohuckich, którą poza tym, że jest aktywność wytchnieniowa, wydarzenia towarzyszące, warto spróbować, bo myślę, że to będzie bardzo niesamowite wydarzenie i bardzo niesamowite spotkanie dla osób uczestniczących. Natomiast z propozycji programowych mogłabym wymieniać bardzo, bardzo dużo, a w zasadzie i praktycznie wszystkie. Bo jakby każda z nich jest bliska sercu przez to, że pracowaliśmy nad nimi przez tyle, tyle miesięcy. No ale z racji tego, że trzeba wybrać, to polecę Wam dwa spotkania z osobami ze Stowarzyszenia Pedagogów Teatru, czyli z Dorotą Ogrodzką i z Olą Antoniuk. Dziewczyny będą prowadzić warsztat równolegle. Będą to bardzo małe warsztaty dla niewielkiej liczby osób uczestniczących. Oba będą opowiadały o narzędziach do budowania zgody w kulturze, czyli consent w kulturze. Tutaj sobie porozmawiamy o tym, jak działają nasze granice, jak wpływają na nie nasze przekonania, co się zmienia albo może zmieniać, kiedy sobie damy trochę więcej czasu na decyzję albo prawo do jej zmiany. Więc jakby bardzo polecam, bo myślę, że jest to taka cząstka NieKongresu, która też w myśleniu o animacji kultury jest bardzo, bardzo ważna.
Filip Komajda
Super. Bardzo Wam dziękuję za te propozycje. Słuchajcie, to już będziemy zmierzać ku końcowi. Dziękuję Wam serdecznie. Zanim jeszcze zakończę, chciałem jeszcze tak od siebie podsumowując - to był pierwszy odcinek podcastu “Nowe opowieści” i też myśląc o Nowych opowieściach i o tym wszystkim, co będziemy robić podczas Niekongresu, po co się tu spotykamy. Ja też wracając trochę do pierwszego pytania i takich moich przemyśleń na ten temat, to ja sobie skojarzyłem Nowe opowieści właśnie z jakąś książką, filmem. Gdzie animator kultury, animatorka kultury staje się bohaterem tej opowieści, a przy okazji autorem. I jeśli jesteś autorem opowieści, to rozumiem to tak, że masz wpływ na to, jak ona się potoczy. Myślę, że to też ten Niekongres, który jest przed nami, może być właśnie takim zapalnikiem ku temu, żebyśmy my, pracownicy i pracowniczki kultury, mieli wpływ na to, jak będzie wyglądać nasza opowieść i zaangażować się wspólnie w tworzeniu jej.
Kochani, dziękuję Wam za tą rozmowę. Ze mną byli Katarzyna Szczęśniak.
Katarzyna Szczęśniak
Dziękuję.
Filip Komajda
Justyna Mikoś.
Justyna Mikoś
Dzięki.
Filip Komajda
i Paweł Kalina.
Paweł Kalina
Dzięki wielkie i do zobaczenia.
Filip Komajda
Dziękuję. Ja nazywam się Filip Komajda i do zobaczenia w kolejnych odcinkach. Dziękujemy.
[Dźwięk w tle: spokojna muzyka grana na kontrabasie]
[Męski głos] NieKongres animatorów i animatorek kultury 2025 organizują: Wydział Kultury Urzędu Miasta Krakowa, Ogólnopolskie Zrzeszenie Animatorów i Animatorek Kultury Forum Kraków, Narodowe Centrum Kultury w Warszawie, Ośrodek Kultury Norwida w Krakowie, który jest liderem w partnerstwie koalicji nowohuckich instytucji kultury pracujących nad realizacją NieKongresu, a w jej skład również wchodzą: Ośrodek Kultury Kraków-Nowa Huta, Nowohuckie Centrum Kultury w Krakowie, Teatr Ludowy w Krakowie, Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie. Obserwuj podcast Nowe opowieści na Spotify, by nie przegapić żadnego odcinka.
Feedback - słowo w języku angielskim, po polsku oznacza "informację zwrotną" lub "opinię zwrotną.
Rezyliencja - to zdolność do radzenia sobie ze stresem, trudnymi sytuacjami i przeciwnościami losu, a także zdolność do szybkiego powrotu do równowagi po ich doświadczeniu.
LARP - z angielskiego Live Action Role-Playing, po polsku Gra fabularna na żywo
Consent – słowo w języku angielskim, po polsku oznacza zgodę, pozwolenie na coś